Autyzm – rozpoznanie i co dalej?

Autyzm wg najnowszych badań występuje już u 1 dziecka na 68 urodzeń w Ameryce, natomiast dane ONZ mówią o 1 na 150 w Europie.

Kiedy widać pierwsze początki?

  • u 60{a3e809eaecee93dcf3376429d62757979d419184d48b639152fd2ce87d8ce7b2} dzieci pierwsze symptomy pojawiają się w 1 r. ż.
  • u 30{a3e809eaecee93dcf3376429d62757979d419184d48b639152fd2ce87d8ce7b2} dzieci regres rozwojowy występuję w 2 r. ż.

Niestetety pierwsze symptomy są rzadko rozpoznawalne przez rodziców i lekarzy, najczęściej trafna diagnoza dot. autyzmu pojawia się u dzieci w wieku 4-5 lat.

Sygnały, jakie mogą, ale nie muszą świadczyć o zaburzeniach ze spektrum autyzmu:

  • obojętność na otoczenie – takie dziecko może nie reagować na rodziców, nie wskazywać paluszkiem,
  • brak kontaktu wzrokowego, nawet z rodzicami,
  • brak wspólnego pola uwagi, czyli dziecko ma trudności z patrzeniem tam, gdzie rodzice
  • niechęć do dotykania, przytulania,
  • wyrażanie potrzeb przez używanie ręki osoby dorosłej,
  • śmiech, chichot nieadekwatny do sytuacji,
  • nietypowe układanie przedmiotów,
  • napady złości bez powodu,
  • dążenie do sytuacji powtarzalnych, monotonni, niechęć, opór przez zmianami
  • trudności w kontaktach z innymi dziećmi,
  • powtarzanie słów, zdań (echolalia), mówienie słowami usłyszanymi np. tv,
  • chęć wypowiadania się tylko na ulubione tematy,
  • brak strachu przed zagrożeniem

Wg najnowszej klasyfikacji DSM V nazwę autyzm oraz zespół Aspergera zastąpiono jednym terminem: spektrum zaburzeń autystycznych (ASD).
Wg tej klasyfikacji, aby dziecko otrzymało diagnozę musi spełnić następujące cztery kryteria:

  • Trwałe uszczerbki w komunikacji społecznej i interakcjach
  • Obsesyjne zainteresowania i powtarzane zachowania
  • Obecność zaburzeń we wczesnym dzieciństwie
  • Objawy ograniczające lub osłabiające normalne funkcjonowanie

Po diagnozie, od czego zacząć?
Oczywiście od terapii, odpowiednim przedszkolu, najlepiej z odziałem integracyjnym, integracyjnym bądź specjalnym, w zależności od potrzeb oraz zalecień poradni p-p.  Najlepsze rezultaty osiągają dzieci, które ok 2-3 roku rozpoczęły terapię. Ważne jest tutaj rozpoczęcie odpowiedniej interwencji, wg raportu NAC (NATONIAL AUTISM CENTER) w 2015 zaprezentowano różne interwencje podzielone na takie, które są ustanowione, czyli zgodnie z badaniami wykazano, że dzieci w nich uczestniczące wykazują postępy.

Na liście interwencji ustanowionych znalazły się następujące terapie:

  • Interwencje behawioralne
  • Interwencje poznawczo-behawioralne
  • Kompleksowa interwencja behawioralna dla małych dzieci /
  • Wczesna intensywna terapia behawioralna
  • Trening językowy: produkcja / Trening funkcjonalnegoużycia języka mówionego
  • Modelowanie – „na żywo” oraz videomodelowanie
  • Strategie uczenia w naturalnym środowisku
  • Trening rodziców
  • Trening rówieśników
  • Trening Umiejętności Kluczowych
  • Plany
  • Skrypty / Scenariusze
  • Trening samodzielności i samokontroli
  • Trening umiejętności społecznych
  • Interwencje oparte na historyjkach / Historyjki społeczne

Oprócz tego wykazano też interwencje obiecujące, ale jeszcze nie mające aż tylko potwierdzonych przypadków skuteczności. Na tej liście znajdują się:

  • Narzędzia wspomagającej i alternatywnej komunikacji
  • Podejścia rozwojowe oparte na relacji (m.in. RDI, ESDM)
  • Ćwiczenia / Wysiłek fizyczny
  • Terapia ekspozycyjna / Trening odwrażliwiania /
  • Desensytyzacja
  • Trening komunikacji funkcjonalnej
  • Interwencje oparte na imitacji Trening inicjowania
  • Trening językowy: produkcja i rozumienie
  • Terapie masażem / Stymulacja czucia głębokiego
  • Pakiety wielokomponentowe
  • Muzykoterapia
  • PECS
  • Pakiet redukcyjny / Redukowanie zachowań trudnych bez jednoczesnego nauczania alternatywnych zachowań pożądanych
  • Nauczanie znaków / Język migowy
  • Interwencje nakierowane na komunikację społeczną
  • Uczenie ustrukturyzowane / TEACCH
  • Interwencje oparte na technologii (m.in. programy, gry komputerowe)
  • Trening teorii umysłu

W wyżej wymienionych wykazach brakuje mi terapii EEG Biofedback, metody Tomatis, gdzie też są naukowo udowodnione pozytywne wpływy tych interwencjii. Należy mieć na uwadze, że podczas tworzenia tego raportu były brane pod uwagę tylko dzieci stosujące jedną terapię, z badań wykluczono również dzieci przyjmujące suplementy, leki, stosujące medycynę niekonwencjonalną.

Warto więc terapię z małym dzieckiem zacząć na metod, które są potwierdzone. Nie chcę powiedzieć, że inne nie działają. Przez ten artykuł chciałam uspokoić tych z Państwa, którzy dopiero rozpoczynają swoją przygodę z ASD.

Przyczyny autyzmu nie są do końca znane, jest wiele teorii, jednak żadna z nich nie jest odpowiednio udokumentowana. Jedną z wiodących teorii jest ta, w której zanieczyszczenie środowiska ma wpływ na rozwijające się mózg dziecka, już w życiu płodowym. Dziecko nie potrafi oczyścić się odpowiednio z substancji szkodliwych i kumulują się one, co prowadzi do zaburzeń ze spektrum autyzmu. Jednak zaznaczam, że ta teoria też nie jest do końca wiarygodna.

Jeśli potrzebujecie pełnej klasyfikacji DSM – V na temat zaburzeń ze spektrum autyzmu oraz raportu NAC proszę o wiadomość.